İSLAM'IN SAKINILMASINI İSTEDİĞİ DAVRANIŞLAR
3.IRHLIZKSI
IYEBTG
HZ. ALİ’NİN (R.A.) HZ. HASAN’A (R.A.) ÖĞÜDÜ
Oğulcuğum!
Benden, yaptığın zaman sana zarar vermeyecek dört şeyi öğren:
Zenginliğin en üstünü akıldır.
Yoksulluğun en büyüğü ahmaklıktır.
Korkulacak şeylerin en kötüsü kendini beğenmektir.
Asaletin en yücesi güzel ahlaktır.
Oğulcuğum!
Ahmakla arkadaş olma! Çünkü sana fayda yerine zarar verir.
Cimriyle arkadaş olma! Çünkü muhtaç olduğun zaman sana yardım etmez.
Kötü insanla arkadaş olma! Çünkü pek az bir şey için seni yalnız bırakır.
Yalancıyla arkadaş olma! Çünkü yalancı serap gibidir; sana uzağı yakın, yakını da uzak gösterir.
Nehcü’l-Belâğa, Hzl.:Abdülbaki Gölpınarlı, s. 412.
[Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi
Öğretim Programı, s. 80’den alınmıştır]
DEĞERLENDİRME SORULARI
1. Yalan ve hile ne gibi olumsuzluklara sebep olur? Açıklayınız.
2. İftira neden kötü bir davranıştır? Belirtiniz.
3. İslamiyet hırsızlığı niçin yasaklamıştır? Söyleyiniz.
4. Annemize, babamıza ve diğer büyüklerimize saygımızı nasıl gösterebiliriz? Belirtiniz.
5. Emr-i bi’l-ma’ruf, nehy-i ani’l-münker ne demektir? Bilgi veriniz.
6. Kötülükler karşısında sessiz kalmak doğru mudur? Niçin? Tartışınız.
7. I. Bir kimsenin arkasından, duyduğunda hoşlanmayacağı şekilde konuşmak
II. Bir kişiyi yapmadığı bir şeyden dolayı suçlamak
III. Yanımızda bulunmayan kişiyi incitici, küçültücü sözlerle anmak
IV. İnsanların dedikodusunu yapmak, onları çekiştirmek
Yukarıdakilerden kaç tanesi gıybet olarak değerlendirilebilir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
8. “Arkadan çekiştirmeyi, yüze karşı eğlenmeyi âdet edinen herkesin vay hâline!”
(Hümeze suresi, 1. ayet.)
Yukarıdaki ayet hangi davranışlarla ilgilidir?
A) Gıybet ve alay etme
B) İftira ve hırsızlık
C) Büyüklere saygısızlık
D) Yalan ve hile
9. Başkalarının sahip olduğu nimetleri kıskanan, bu nimetlerin onun elinden gitmesini ve sadece kendisinde olmasını isteyen kişiye ne denir?
A) Hırsız B) İftiracı C) Hasetçi D) Kibirli
10. I. “Yeryüzünde böbürlenerek yürüme. Çünkü sen (ağırlık ve azametinle) ne yeri yarabilir ne de dağlarla ululuk yarışına girebilirsin.” (İsrâ suresi, 37. ayet.)
II. “Küçümseyerek insanlardan yüz çevirme ve yeryüzünde böbürlenerek yürüme. Zira Allah, kendini beğenmiş övünüp duran kimseleri asla sevmez.” (Lokmân suresi, 18. ayet.)
III. “Kıskandığı vakit kıskanç kişinin şerrinden sabahın Rabb’ine sığınırım!”
(Felâk suresi, 1 ve 5. ayetler.)
IV. “Emrolunduğun gibi dosdoğru ol” (Hûd suresi, 112. ayet.)
Yukarıdaki ayetlerden kaç tanesi kibirle ilgilidir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
11. Aşağıdakilerden hangisi Peygamber Efendimiz (s.a.v.) için söylenemez?
A) Her zaman doğruyu söylerdi. B) Kötülüklere ses çıkarmazdı.
C) Her zaman alçak gönüllüydü. D) Kötü zanna karşı çıkardı.
12. Başkasının elinde olan nimetlerin, o kimsenin elinden gitmeden bizde de olmasını istemeye ne denir?
A) Kıskançlık B) Kibir C) Gıpta D) Hile
13. Muavvizeteyn olarak bilinen sureler hangileridir?
A) Felâk-Nâs B) İhlâs-Fâtiha C) Bakara-Yasin D) Kevser- Fatiha
14. Aşağıdaki hadislerde boş bırakılan bölümleri, verilen ifadelerle doğru bir şekilde tamamlayınız. rızası, kıyamet, cehenneme ,aldatan, cennete
“Doğruluktan ayrılmayınız. Doğruluk iyiliğe, iyilik de ........................... .................................................. götürür. Kişi doğru
olur ve daima doğruyu araştırırsa Allah katında doğrulardan yazılır. Yalandan sakının. Yalan günaha, günah da ............................................... götürür. Kişi durmadan yalan söyler ve yalanı araştırırsa Allah
katında yalancılardan yazılır.” ( Buhârî, Edeb, 69.)
“Bizi ................................ bizden değildir.” (Tirmizî, Ali İman, 14.)
“Kul, bu dünyada başka bir kulun ayıbını örterse ................................ gününde Allah da onun ayıbını örter.” (Müslim, Birr, 72.)
“Allah’ın ........................... anne-babanın rızasındadır. Allah’ın gazabı da anne-babanın gazabındadır.”[Tirmizî, Birr, 3]
15- Sırrı ile Rıfkı konuşuyorlardı. Sırrı, Arkadaşım sen çok akılsızsın bütün derslerine çalışıyorsun bense hiç çalışmıyorum ama yazılıda kopya çekip senden yüksek alıyorum. Rıfkı, Bu yaptığın hem çok tehlikeli hem de çok yanlış. Ya öğretmen görürse! Sırrı, Hayır hiç görmüyor. Rıfkı, Ama Din Kül.Öğretmenimiz geçen hafta bize ……….. anlatmıştı.
Size göre Rıfkı Sırrı’ya yaptığının yan- lış olduğunu nasıl anlatmış olabilir?
A) Kimse görmese de Allah’ın hep bizi gördüğünü hem yaptığının hırsızlık olduğunu anlatarak
B) Kopya çekmenin faydalı bir iş olacağını söyleyerek
C) Kimse görmediyse kopya çekilebileceğini söyleyerek
D) Yazılıda yardımlaşmanın sevap olduğunu anlatarak
16- Bir kimseyi yapmadığı davranışlardan dolayı suçlamaya ya da o kişide bulunmadığı halde ona olumsuz bir özellik yüklemeye “iftira” denir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi “iftira” sonucunda ortaya çıkan bir durum değildir?
A) Bireylerin üzülmesine neden olması
B) Toplumda güvensiz bir ortam oluşması
C) Bireylerin geleceklerini etkilemesi
D) Bireylerin daha doğru davranmasını sağlaması
17- Duygu, bir gün okula geç kalmıştı. Öğretmen öğrencilere Duygu’nun nerde olduğunu sordu. Zerrin parmak kaldırarak, “ kesin internete gitmiştir” dedi.
Zerrin bu sözüyle hangi yanlış davranışta bulunmuştur?
A) Gıybet B) Kıskançlık C) Kötü zan D) Kibir
18-Aşağıdakilerden hangisi diğerlerinden farklıdır?
A) Bana dokunmayan yılan bin yaşasın
B) Ne oldum deme ne olacağım de
C) Aman kardeşim bana gelmesin yeter
D) Gülü seven dikenine katlanır.
19- “Fatma o gün biraz üzgündü. Annesi çok hastaydı ve bu durum onu derinden etkiliyordu. Arkadaşlarıyla da fazla zaman geçiremiyor, evde yapamadığını ödevlerini okulda yapmaya çalışıyordu. Fakat hepsini yetiştirmesi mümkün değildi. Ve derste öğretmen sordu:
-Fatma neden ödevlerini yapmıyorsun artık?
Fatma cevap veremedi, çok utanmıştı. Arka sıralarda oturan Ebru hemen lafa karıştı:
-Öğretmenim, Fatma okul çıkışı gezmekten vakit bulamıyordur, hem geçen gün gözlerimle gördüm dışarıda saatlerce oyun oynadı.”
Yukardaki olayda Ebru’nun davranışını nitelendiren şık hangisidir?
A) Dedikodu-İftira
B) Yalan-Dedikodu
C) Kötü zan-İftira
D) Dedikodu-Alay
20 - Bir insanın kendisine ait olmayan bir şeyi sahibinden zorla alması gasp; sahibinin izni ve haberi olmadan alarak kendine mal etmesi ise hırsızlık olarak nitelenir.
Buna göre gasp ve hırsızlık olaylarının yaygınlaştığı bir toplumda öncelikle aşağıdakilerden hangisi beklenir?
A) Milli gelirin azalması
B) Güven ve dayanışmanın zayıflaması
C) Aile bağlarının zayıflaması
D) Geleneklere bağlılığın zayıflaması
21- Hangisi kıskançlık duygusunun nedenleri içerisinde yer almaz?
A) Çekememezlik B) Paylaşmak C) Büyüklenme D) Açgözlülük
